25 oktober 2016
Groeikansen en risico’s van de sterke economie van de Noord-Veluwe
Groeikansen en risico’s
Volgens de analyse hebben de sectoren agro-food, logistiek en handel de grootste groeikansen. Het dilemma is vervolgens of je als regio moet kiezen voor specialisatie of diversiteit: beide hebben voor- en nadelen). Daarom hebben de onderzoekers gekeken naar 'skill-relatedness' in het kader van 'related variety' (combinatievermogen), of de mate waarin vaardigheden en kennis over sectoren heen kan doorsijpelen/ingezet worden. Dat zorgt namelijk voor een betere 'inbedding' binnen de regio. Wat voor onze regio belangrijk is, is dat we juist de verbinding moeten zoeken met krachtige kerncompetenties in onze buurgemeenten/ -regio's. En dan vooral met Amersfoort-Utrecht. Er is in Nederland veel aandacht voor de stedelijke economie. Daar zit in absolute termen de motor van innovatie en werkgelegenheid. Als we naar de groeicijfers van de toegevoegde waarde of werkgelegenheid kijken, doet ook de Noord-Veluwe het als landelijk gebied gewoon goed. Toegevoegde waarde en werkgelegenheid/participatiegraad liggen hoger dan dat van veel stedelijke gebieden of het landelijke gemiddelde. Op de Noord-Veluwe wordt geld verdiend voor de BV Nederland. En de Noord-Veluwe kan zich nog meer profileren aantrekkelijke leefomgeving voor hoger opgeleiden.
Veel sectoren (met uitzondering van agro-food, logistiek en tuinbouw en water) hebben een zwak combinatievermogen wanneer er intern in de regio wordt gekeken. Maar wanneer we naar onze buurgemeenten kijken valt daar juist kennis, kunde, vaardigheden te "halen". Dit klinkt ook logisch want wij hebben simpelweg niet zo enorm veel bedrijven en ook geen HBO/ WO instellingen. Dat is ook precies waarom bedrijven in onze regio juist buiten de grenzen kijken. En waarom ze inzetten op meer innovatie door verbindingen te leggen met regio Zwolle (health & logistiek) en Amersfoort-Utrecht en de Food Valley (diensten, creatieve sectoren, health, agro). Innovatie ontstaat vooral wanneer de nabijheid (geografisch, sociaal, institutioneel, technisch) niet te ver is, maar ook niet te dichtbij. Te ver zorgt voor een te grote afstand (je snapt elkaar niet omdat je kennis en vaardigheden te verschillende zijn, de afstand is te ver qua reistijd, de verschillen in cultuur zijn te groot, et cetera), te dichtbij zorgt voor verkokering en een soort starheid (je weet hetzelfde dus komt nooit tot iets nieuws, het culturele verschil is te klein waardoor je niks nieuws leert en tot nieuwe inzichten kan komen, alle gebruikte technieken zijn hetzelfde). Voor andere sectoren bestaat het risico dat zij uit de regio verdwijnen wegens gebrek aan inbedding. In dit kader worden hightechsystemen & materialen, life science & health en financiële dienstverlening genoemd.
Krimpsectoren en bedreigingen
Naast de groeisectoren benoemen de onderzoekers de krimp van metaal, meubels, nutsvoorzieningen en openbaar bestuur. En opnieuw de financiële dienstverlening. Zij beschouwen de bereikbaarheid over de weg en het ontbreken van uitgesproken sterke groeiers als bedreigingen. Om aan de bereikbaarheid over de weg te verbeteren is vanuit het Noord-Veluwe Ondernemers Overleg (NVOO), VNO-NCW Noord Veluwe en gemeenten een lobby gestart om de A28 op te waarderen. Op 11 en 12 oktober is er in Brussel over de doorstroming van de A28 afstemming geweest van ondernemers, Euro-parlementariërs, provincies en gemeenten.
Het is overigens opvallend dat toerisme & recreatie niet voorkomt in het onderzoek. Terwijl deze sector door de gemeenten en de provincie voor de Nood-Veluwe een bepalende factor wordt gezien. Het accent van het partnerschap provincie/Noord-Veluwe ligt op de gebiedsopgave De Veluwe (http://www.ruimtevoorgelderland.nl/opgaven/)
Aanpassingsvermogen
De economische kracht van de regio Noord-Veluwe wordt volgens de analyse vooral gevoed door de maakindustrie. “Terwijl in de Oost-Nederland de toegevoegde waarde van ‘wat we met ons allen maken’ in de crisisjaren 2008-2013 afnam met 0,4 procent, groeide dat cijfer op de Noord-Veluwe met 0,8 procent. Een bewijs dat de regio beschikt over aanpassingsvermogen en werknemers die breed inzetbaar willen zijn.”
Realistisch blijven
Algemeen geldt (en dat is een internationale tendens) dat grotere steden hun positie verstevigen, met name waar het gaat om het aantrekken van werkgelegenheid en hoger opgeleid personeel. Belangrijk is blijft voor onze rgio het slimme toepassen: Je snapt en ook kunt ook uitvoeren wat je buurman/buurregio doet, maar dat je zelf niet hetzelfde doet. Door te combineren maak je wat nieuws! Dat is waar we ook als regio naar op zoek moeten in onze buurregio's! Dat is wat Innovatiehuis De Diamant nastreeft: interessante verbindingen leggen!
In de basis is het vestigingsklimaat van de Noord-Veluwe op orde. De woningmarkt, het leefmilieu en de voorzieningen worden alom gewaardeerd. In die zin is de aandacht van gemeenten en provincie Gelderland voor Toerisme&Recreatie zo gek nog niet. Maar de regio Noord-Veluwe mist excellerende kennis en grootstedelijkheid. Voor de toekomst luidt het credo dan ook om realistisch te blijven. Het doel moet liggen bij het nauwer aansluiting zoeken met de noordvleugel van de Randstad (‘sterke stedelijke regio’) en het verzorgingsgebied van Zwolle.
De Noord-Veluwe heeft vele kansen. Die moeten we zelf realiseren. Soms kan dat op eigen kracht, maar wel samen in de regio. Soms in samenwerking met buurregio´s of verdere streken. Want de economie houdt zich niet aan grenzen van de regio´s. Verder zijn er vele netwerken ook op sector niveau. Het is belangrijk daar goed op aangehaakt te zijn. Een initiatief als Innovatiehuis De Diamant helpt bij die aanhaking. We moeten elkaar als regionale drie O’s blijven informeren en uitwisselen welke kansen we zien en willen pakken.
Scenariogesprekken
Met de analyse van het onderzoek ‘De Kracht van Oost NL’ vinden er eind oktober/begin november scenariogesprekken plaats om als regio’s gezamenlijk de economische strategie te bepalen, met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, de overheden en het onderwijs . Op 6 december staat is er een eindconferentie gepland in Zwolle met minister Kamp om de gedeelde ambities te formuleren.
Meedenken en -doen?
We willen als samenwerking van Ondernemers, Onderwijs en Overheid in de regio de uitkomsten van het onderzoek gebruiken om onze sterke kanten te behouden en te versterken. Dit gebeurt op basis van het Uitvoeringsprogramma De Diamant.
1. Thema vestigingsklimaat
- Bereikbaarheid
Over de weg: dwarsverbindingen met Flevoland via Elburg, Nijkerk, Harderwijk; daarnaast verbeteren
doorstroming A28
Spoor: mogelijkheid Intercitystation Harderwijk
- Regiobranding: intern (behoud waarden/trots) en extern T&R samen optrekken toeristische sector/neerzetten als
Nationaal Park Veluwe/arrangementen
2. Thema Innovatie
Het onderzoek geeft aan dat we als regio niet echt bedreigingen hebben. We blijven wel op bepaalde terreinen achter, maar wat je niet hebt, kunt je ook niet verliezen. Het gaat er vooral om de sterke kanten en kansen te benutten. We gaan er voor zorgen dat we de regio van de slimme toepassers blijven.
3. SAMENWERKEN
Voor samenwerking graat het om diverse schaalniveaus: sectoren, Oost, afzonderlijke regio's, samenwerkende regio's en meer. Alleen door handig samen te werken kunnen we de voordelen blijven uitnutten. Voor bijvoorbeeld Amsterdam Lelystad Airport (ALA) gaat het om afstemming met provincie Flevoland en aansluiten bij luchthaventafel. Verder Koppeling met SCALA (Stichting Campus Amsterdam Lelystad Airport): opleiden (betrokkenheid Mbo/Landstede). Belangrijk is dat de samenwerking goed gecoördineerd en gefaciliteerd wordt (versterken organiserend vermogen).
Verdere informatie
Oost-Nederland: brochure, filmpje/video, impressie en werkdocument/onderzoeksrapport: www.gelderland.nl/krachtvanoost
Noord-Veluwe: presentatie
Informatie bij Stuurgroep De Diamant
Joost Fraanje, voorzitter of Ronald Cleijsen, vice-voorzitter
Of Gerrit Marskamp ondersteuner Stuurgroep De Diamant bereikbaar via Regio Noord-Veluwe 0341-47 44 00.
E: info@dediamantvanmiddennederland.nl